Khả năng sinh sản là bản năng tự nhiên của con người, tuy nhiên, nhiều cặp vợ chồng đang mắc phải tình trạng hiếm mộn do sự suy giảm chức năng của hệ thống sinh sản. Tình trạng vợ chồng không có con, không thể sinh con thường được gọi là vô sinh, hiếm muộn.
Theo trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ, hiếm muộn được định nghĩa là việc không thể có thai sau một năm quan hệ tình dục không bảo vệ (không dung bao cao su, thuốc tránh thai, …). Nhìn chung, nhiều nguyên nhân gây ra bệnh lý tại cơ quan sinh sản của cả nam và nữ.
Với phụ nữ, có thể là do kinh nguyệt không điều, do tuổi tác cao, suy buồng trứng, ống dẫn trứng, bệnh lý dạ con. Với nam giới, yếu tố đầu tiên phải nhắc đến khi hiếm muộn là số lượng và chất lượng tinh trùng, ngoài ra còn có rối loạn trong giao hợp, rối loạn cương dương, mất cân bằng hormone, …
Khả năng sinh tinh và chất lượng tinh trùng bị ảnh hưởng bởi một số yếu tố như giãn tĩnh mạch thừng tinh, chấn thương tinh hoàn, nhiễm trùng đường sinh dục, thói quen sinh hoạt không lành mạnh, mắc biến chứng tiểu đường, lạm dụng rượu, testosterone bổ sung, chất kích thích, tiếp xúc với chất độc môi trường, …
Thuốc ảnh hưởng lên tinh trùng, có thể gây hiếm muộn
Bài viết hôm nay, chúng tôi xin đề cập đến một nguyên nhân phổ biến gây hiếm muộn ở nam là “các nhóm thuốc góp phần tang nguy cơ hiếm muộn” mà phái mạnh cần lưu tâm trong xã hội mà thuốc tây được bán tràn lan và các tuyến y tế đang quá tải, trong khi các chuyên gia y tế không có đủ thời gian để tư vấn cho bệnh nhân sử dụng thuốc.
Nhóm steroid đồng hóa/testosterone
Nam giới, nhất là những người đang tập gym thường hay sử dụng các loại hormone nhân tạo có đặc tính giống androgen – hormone sinh dục nam để tăng hình thành cơ bắp, tăng các đặc điểm nam tính có thể phải đối mặc với việc giảm số lượng và chất lượng tinh trùng.
Thuốc làm tăng cơ bắp
Hơn nữa, việc các sản phẩm được quảng cáo chứa testosterone tư nhiên giúp tăng cường sinh lực đang bị lạm dụng và bán vô tộ vạ cho những người bị rối loạn cương dương, yếu sinh lý muốn cải thiện tình trạng của mình đang làm tổn hại lớn đến chất lượng giống nòi vì có thể gây liệt dương và vô sinh vĩnh viễn.
Nhóm thuốc chống trầm cảm
Bệnh lý liên quan đến stress tâm lý rồi dẫn đến trầm cảm đều gây hại rất lớn đến sức khỏe sinh lý nam giới vì nó ảnh hưởng đến khả năng cương dương, quan hệ tình dục, khả năng xuất tinh, khả năng sinh tinh, …
Thuốc trị trầm cảm có tác động xấu lên tinh trùng
Thuốc chống trầm cảm như Prozac (fluoxetine), Zoloft (sertraline), Paxil (paroxetine) có thể tác động đến chức năng tình dục ở nam, bao gồm suy giảm khả năng cương cứng, rút ngắn thời gian cương dương và làm sụt giảm chất lượng tinh trùng, do đó làm mất khả năng thụ tinh của tinh trùng.
Nhóm thuốc chống nấm
Các loại thuốc chống nấm dùng đường uống cho tác dụng toàn thân có thể làm giảm số lượng tinh trùng ở nam giới. Thuốc kháng nấm, chẳng hạn như ketoconazol, không những có tác động xấu lên gan, gây dị tật thai nhi mà còn có thể kiềm chế việc sản xuất hormone steroid, trong đó có hormone sinh dục nam.
Nhóm thuốc trị cao huyết áp
Thuốc lợi tiểu tiết kiệm kali thuộc nhóm thuốc trị cao huyết áp theo cơ chế lợi tiểu có tác dụng phụ không mong muốn nam như gây vú to, chảy sữa, làm giảm khả năng thụ tinh của tinh trùng và có thể gây liệt dương.
Thuốc chẹn kênh canxi, chẳng hạn như Plendil (nifedipine), Cardene (nicardipine), Procardia (nifedipine) và Cardil (diltiazem) thường được sử dụng để điều trị bệnh cao huyết áp có thể làm tăng nguy cơ suy giảm số lượng tinh trùng.
Nhóm thuốc hóa trị
Trong điều trị ung thư bằng hóa trị, các chất hóa học sẽ làm giảm số lượng tinh trùng ở nam giới.
Khi sử dụng các nhóm thuốc chứa tác nhân alkyl hóa trong hóa trị như cyclophosphamide hoặc methotrexate (ức chế chuyển hóa folate), phái mạnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ về vấn đề sinh sản nam vì thuốc có thể làm ức chế sản xuất tinh trùng.
Nhóm thuốc trị động kinh
Các thuốc trị động kinh nhóm Benzodiazepin và Acid valproic như carbamazepine và valproate có thể ảnh hưởng đến số lượng tinh trùng, cũng như làm giảm nồng độ hormon sinh dục nam testosterone chịu trách nhiệm cho khả năng tình dục của nam giới.
Thuốc Propecia/Proscar
Thuốc trị phì đại tuyến tiền liệt, tiền liệt mở rộng, rụng tóc ở nam giới chứa hoạt chất Finasteride (tên biệt dược là Propecia, proscar, …) có cơ ức chế việc sử dụng testosterone tại tiền liệt, làm testosterone không thể gắn lên thụ thể.
Thuốc điều trị rụng tóc làm suy giảm tinh trùng
Tác dụng phụ của nhóm thuốc này lên nam giới gồm: giảm sản sinh testosterone, giảm lượng tinh dịch, gây ra rối loạn xuất tinh, gât vú to, đau vú, làm suy yếu quá trình sản xuất và hoạt động của tinh trùng, … có thể dẫn đến liệt dương.
Thuốc kháng khuẩn như Sulfasalazine và nitrofurantoin
Nhóm thuốc sulfamid cho tác dụng tại chỗ tại ruột này thường được sử dụng để điều trị viêm loét đại tràng, hội chứng ruột kích thích có thể làm suy giảm số lượng tinh trùng.
Thuốc chứa kháng sinh nitrofurantoin sử dụng trong viêm đường tiết niệu cũng có thể làm suy giảm số lượng tinh trùng.
Các thuốc ảnh hưởng lên tinh trùng dựa trên nhiều cơ chế khác nhau như làm tổn hại ADN tinh trùng, ảnh hưởng lên nội tiết tố testosterone, … Bạn nên hỏi ý kiển của bác sĩ về vấn đề liên quan đến tác dụng có hại của các thuốc lên sức khỏe sinh sản nam giới trước khi sử dụng thuốc.
Ngoài ra, bạn có thể tham khảo thực phẩm bảo vệ sức khỏe Phylamin-Y giúp bảo vệ chức năng tinh hoàn, cải thiện số lượng và chất lượng tinh trùng trước các tác nhân gây hại như thuốc.
